چند نوع وکیل داریم؟ (انواع وکیل را بشناسید)
در نوشتار پیش رو به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که مطابق با قوانین و مقررات جاری حقوق ایران، چند نوع وکیل داریم؟ برای هزاران سال است که در میان بسیاری از تمدن ها، حرفه وکالت به عنوان یکی از حساس ترین مشاغل به شمار می رود که خدمات مهم و فراوانی به وسیله آن به جامعه ارائه می شود. وکیل در اصطلاح کسی است که به نمایندگی از دیگری، اقدامات حقوقی و قانونی را انجام می دهد. وکلای دادگستری را با توجه به ویژگی های گوناگون مثل نهاد محل عضویت، پایه شغلی، تخصص علمی و … تقسیم بندی می کنند. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین انواع تقسیم بندی وکلا خواهیم پرداخت. همچنین مروری بر مهمترین وظایف و اختیارات وکلای دادگستری خواهیم داشت.
در حقوق ایران چند نوع وکیل داریم؟
مطابق با قوانین و مقررات جاری ایران، وکیل دادگستری باید یا عضو یکی از کانون های وکلای دادگستری و یا عضو مرکز وکلا و مشاورین حقوقی قوه قضاییه باشد. به عبارت دیگر پروانه وکالت دادگستری توسط یکی از این دو نهاد صادر می شود. شیوه صدور پروانه وکالت و حدود اختیارات وکلای عضو هرکدام از این دو نهاد به ترتیب زیر است:
کانون وکلای دادگستری
قدیمی ترین نهاد وکالت در ایران این کانون است که زمان تاسیس آن به سال ۱۳۰۹ باز می گردد. کانون های وکلای دادگستری نهادهای مستقل مدنی هستند که به صورت خود انتظام اداره می شوند. حوزه فعالیت کانون های وکلا به صورت استانی تعیین می شود. کانون های وکلای دادگستری یک اتحادیه صنفی را تحت نام اسکودا (اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران)، تشکیل می دهند. این کانون به وسیله اعضای هیات مدیره که با رای وکلا انتخاب شده اند، اداره می شود.
مرکز وکلا و مشاورین حقوقی قوه قضاییه
این مرکز به موجب ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه تاسیس شده و زیر نظر قوه قضائیه اداره می شود. نکته شایان توجه این است که تفاوت چندانی در خصوص صلاحیت و شیوه فعالیت وکلای عضو هر کدام از این دو نهاد وجود ندارد. آنچه که میان این دو نهاد تفاوت دارد، شیوه پذیرفته شدن وکلا و سپری نمودن دوران کارآموزی و تکالیف مربوط به آن است. برای مثال در حال حاضر برای پذیرفته شدن در مرکز وکلای قوه قضاییه می بایست در مصاحبه عقیدتی شرکت کرد. این در حالی است که برای پذیرفته شدن در کانون های وکلای دادگستری، نیازی به شرکت در مصاحبه عقیدتی نیست.
از نظر حدود صلاحیت چند نوع وکیل داریم؟
از نظر حدود صلاحیت چند نوع وکیل داریم؟ از این جهت وکلای دادگستری در سه گروه وکلای پایه یک دادگستری، وکلای پایه دو دادگستری و کارآموزان وکالت جای می گیرند:
وکیل پایه یک دادگستری
منظور از وکلای پایه یک دادگستری اشخاصی هستند که دوران کارآموزی وکالت را با موفقیت سپری کرده و در آزمون اختبار پذیرفته شده اند. مطابق با قوانین جاری، وکلای پایه یک اصولاً صلاحیت وکالت در همه پرونده های حقوقی و کیفری و همه محاکم دادگستری را دارند.
وکیل پایه دو دادگستری
مطابق با آیین نامه اجرایی قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، اگر وکلای پایه یک دادگستری مرتکب تخلفات انتظامی درجه ۵، (مثل انجام رفتار خلاف شان وکالت) به تنزل پایه محکوم می شوند. یعنی پروانه وکالت پایه یک آنها ابطال شده و پروانه وکالت پایه دو برای ایشان صادر می شود. تفاوت اصلی وکلای پایه یک و وکلای پایه دو در حدود صلاحیت حرفه ای آنان می باشد. به عنوان نمونه وکلای پایه دو نمی توانند در جرم قتل عمد یا دعوای طلاق وکالت نمایند.
کارآموزان وکالت
داوطلبان آزمون وکالت، پس از پذیرش در آزمون وکالت و ثبت نام در کانون یا مرکز به عنوان کارآموزان وکالت تحت آموزش قرار می گیرند. در دوران کارآموزی نیز با وجود برخی از محدودیت ها، کارآموزان وکالت می توانند در محاکم دادگستری به عنوان وکیل وکالت کنند. پس از سپری شدن دوران کارآموزی که حدود ۱۵ تا ۱۸ ماه به طول می انجامد، کارآموز وکالت در آزمون اختبار شرکت کرده و با شرکت در مراسم تحلیف و ادای سوگند به او پروانه وکالت پایه یک دادگستری اعطا می گردد.
از نظر نوع تخصص حقوقی چند نوع وکیل داریم؟
اکنون به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که از نظر نوع تخصص حقوقی، چند نوع وکیل داریم؟
وکیل متخصص
کانون های وکلای دادگستری برای برخی از وکلای با تجربه و تحصیلات خاص، پروانه وکالت تخصصی صادر می کند. وکالت تخصصی در امور کیفری، امور خانوادگی، امور ثبتی، امور املاک و مستغلات و … به عنوان برخی از انواع مدرک وکالت تخصصی شناخته می شود که توسط کانون های وکلا به وکیل های دادگستری اعطا می شود. حق الوکاله وکلای متخصص معمولاً نسبت به سایر وکلا بیشتر است. تعرفه حق المشاوره وکلای متخصص نیز نسبت به سایر وکلا بیشتر می باشد.
وکلای عمومی و مشاور
از نظر حرفه ای وکلای پایه یک دادگستری صلاحیت شرکت در انواع گوناگون دعاوی از جمله دعاوی کیفری، دعاوی خانوادگی، دعاوی حقوقی و … را دارند. بسیاری از وکلا که به عنوان وکلای مشاور شناخته می شوند، تنها به شخص مشاوره حقوقی ارائه کرده و با توجه به نوع مسئله حقوقی، شخص مشاوره گیرنده را به وکلای متخصص معرفی می کنند.
انواع وکلای متخصص
در این بخش به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که از نظر نوع تخصص، چند نوع وکیل داریم؟ دانش حقوق و دنیای وکالت بسیار گسترده بوده و دسته بندی های گوناگونی با توجه به موضوعات حقوقی در مورد فعالیت وکلا ارائه می شود. برخی از رایج ترین زمینه های وکالت تخصصی از قرار زیر است:
وکالت تخصصی در امور کیفری
یکی از مهمترین انواع وکالت تخصصی، وکالت در امور کیفری می باشد. منظور از امور کیفری وقوع جرم و رسیدگی به آن است. در حال حاضر دادگاه های کیفری دو، کیفری یک، دادگاه انقلاب، دادگاه کیفری یک ویژه اطفال و نوجوانان و … به جرایم و مجازات های آن رسیدگی می کنند.
وکالت تخصصی در امور مالیاتی
اشخاص و شرکت های تجاری به واسطه درآمدی که کسب می کنند و سایر دلایل ممکن است مشمول پرداخت انواع مالیات ها شوند. یکی از زمینه های مهمی که برخی از وکلای دادگستری امروزه به صورت تخصصی در آن فعالیت می کنند، امور مالیاتی است. وکلای امور مالیاتی وکالت مودیان مالیاتی را در مراجع اداری و قضایی مثل هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدیدنظر به عهده می گیرند.
وکالت در امور خانوادگی
یکی دیگر از زمینه های تخصصی، وکالت در امور خانوادگی می باشد. مطابق با قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ در حال حاضر رسیدگی به اغلب دعاوی خانوادگی مثل دعوای طلاق، مهریه، استرداد جهیزیه، حضانت اطفال و … در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارد.
سخن پایانی
گاه انجام یک اشتباه کوچک در دنیای بیرحم حقوق ممکن است نتایج زیانبار بیشماری را در پی داشته باشد. از همین رو توصیه می شود پیش از انجام هرگونه اقدام حقوقی، نخست با یک یا چند وکیل دادگستری مشاوره حقوقی داشته باشید. گروه وکلای آرسام با حضور وکلای متخصص در امور کیفری و حقوقی آماده ارائه انواع خدمات حقوقی از جمله وکالت در دعاوی، مشاوره حقوقی و … به شما هموطنان عزیز می باشد.
